Peizazhi i portretizuar nga Leonardo Da Vinçi te Mona Liza është identifikuar, duke zgjidhur një nga enigmat kryesore për veprën e gjeniut toskan: bëhet fjalë për Urën Romito di Laterina, në provincën e Arezzo-s, dhe kjo falë një kërkimi nga historiani Silvano Vinceti, autor i zbulimeve të tjera të rëndësishme mbi portretin më të famshëm në botë në të kaluarën.
Ndër hipotezat e mbështetura, ato që kanë shkaktuar më shumë zhurmë i referohen urës mesjetare të Bobbio, në provincën e Piacenza-s dhe urës në Buriano në provincën e Arezzo-s. Por tani ky studim i fundit – i kryer falë bashkëpunimit të shoqatës kulturore La Rocca dhe i bazuar në dokumente të reja historike dhe krahasime midis fotografive aktuale dhe asaj që përshkruhet në pikturë – ka bërë të mundur identifikimin e urës së vërtetë të Xhokondës.
“Është ura etrusko-romake Romito ose Ponte di Valle, – shpjegon Vinceti, – ndodhet në komunën e Laterinës në provincën e Arezzo-s”.
Aktualisht nga ura ka mbetur vetëm një hark, por në periudhën midis viteve 1501 dhe 1503 infrastruktura ishte në funksion dhe shumë e ngarkuar, siç dëshmohet nga një dokument mbi gjendjen e objekteve në pronat e familjes Medici, i gjetur në arkivin shtetëror të Firences.
Dhe ishte pikërisht në atë kohë që Leonardo ishte në Val d’Arno, fillimisht në shërbim të Cesare Borgia, një kardinal nga familja më famëkeqe fisnike në Italinë e Rilindjes, dhe më pas për Piero Soderinin, një burrë shteti i Republikës së Firences. Ura Romito kishte katër harqe, e mbështetur në dy shkëmbinj, ishte pjesë e një rrugëkalimi që bënte të mundur shkurtimin e udhëtimit midis Arezzo, Fiesole dhe Firence me disa kilometra.
Ura Bobbio, nga ana tjetër, ka më shumë se gjashtë harqe, dhe ajo në Buriano ka gjashtë.
Për më tepër, këto objekte vendosen në një tokë të sheshtë. “Ka korrespodencë të ndryshme midis urës Romito, – nënvizon Vinceti, – morfologjitë e veçanta të Arno-s në atë shtrirje të territorit dhe atë që Leonardo raportoi në peizazhin në të majtë të gruas fisnike të përshkruar në pikturën e famshme. Këto korrespodenca u shfaqën falë imazheve të marra nga një dron, i cili na lejoi të nxjerrim në pah praninë e dy shkëmbinjve në anën e majtë dhe të djathtë të urës Romito dhe rrjedhës së përdredhur të Arnos, siç përshkruhet në pikturën e Mona Lizës”.
Dhe rikonstruksioni virtual i urës, i krijuar mbi bazën e gjerësisë së Arnos në shtrirjen ku ndodhet ura Romito, tregon një ngjashmëri të fortë me urën në portret.
E njëjta gjë mund të thuhet për formën dhe madhësinë e katër harqeve. “Të rëndësishme, – shton Vinceti, i cili është edhe president i komitetit kombëtar për valorizimin e pasurive historike, kulturore dhe mjedisore – janë gjithashtu dokumentet historike që vërtetojnë se si Leonardo banonte shpesh në Fiesole në atë kohë, me një xhaxha prift që quhej Amadori ose Amadoro. Analiza e pamjeve të marra me dron dhe e dokumenteve historike na ka lejuar të identifikojmë, me një probabilitet të lartë, peizazhin e pikturuar në pjesën e poshtme të majtë të Mona Lizës. Ky është kompleksi i shkëmbinjve ose piramidave tokësore në zonën e sipërme të Val d’Arno që frymëzoi Leonardon. Dhe në këtë drejtim, disa vizatime të llambave të pranishme në Kodin e Hammerit (ose Kodin e Leicesterit), dorëshkrimi i famshëm i Leonardos që daton midis viteve 1506 dhe 1510, janë të një rëndësie thelbësore”. /Fanpage.it/si/